Als het om de overdracht van een familiebedrijf gaat, welke onderwerpen komen dan als eerste naar boven? Juist: de financiële, fiscale en erfrechtelijke thema’s. Hoe gaan de kinderen dat betalen? Hoe kunnen we optimaal genieten van verlaagde overdrachtstarieven? Hoe moet het allemaal geregeld worden voor de partner en de andere kinderen die misschien niet mee overnemen? Natuurlijk zijn dit belangrijke onderwerpen, maar niet de belangrijkste….

Bij een overdracht komen ook veel moeilijkere zaken naar boven. Emoties en psychologische elementen zijn bepalend voor voortschrijdend succes of een onoverzichtelijke hoop ellende. Kortom: de overdracht goed voorbereiden gaat over emoties en psychologie.

Daarbij komen de grootste menselijke thema’s aan de orde: wie ben ik als ondernemer, wie ben ik als mens, wat wil ik, wat kan ik (nog), wat wordt het volgende doel in mijn leven, wie word ik als mens als ik niet meer dé ondernemer ben, hoe zullen mijn familiale, vriendschappelijke en zakelijke relaties veranderen, ga ik me niet vervelen, enzovoort.

Die zaken worden nog complexer als er meerdere overdragende partijen betrokken zijn, denk maar aan broers en zussen in tweedegeneratie bedrijf. Dan wordt het moeilijk om vrij en onbevangen na te denken, laat staan over deze thema’s een open en vruchtbaar gesprek te voeren.

Maar zoals alle ondernemers weten: moeilijk gaat ook! Ik geef je graag enkele adviezen mee.

1. Accepteer dat je in deze materie alleen staat, want niemand kan in jouw plaats hierover beslissingen nemen
2. Zoek een gesprekspartner en blijf er niet alleen mee rondlopen.
3. Neem de tijd om de genoemde existentiële vragen rustig te overdenken en schrijf je gedachten (inclusief je ongerustheden) neer.
4. Laat je niet verleiden om het toch eerst over de eerder simpele technische aspecten (financiën, fiscaliteit en wetgeving) te hebben.
5. Begin met wat werk af te bouwen zodat je minstens 1 dag in de werkweek niet op kantoor bent en kijk eens wat dat geeft.
6. Ga na of je een opvolger hebt. Bekijk ook alternatieve scenario’s: verkoop, fusie, management buy in/out, vreemd kapitaal,…
7. Maak en bespreek mogelijke scenario’s met je opvolgers waarbij je hen uitnodigt om zelf ook scenario’s aan jou voor te leggen omtrent hun visie op de overname

Kortom: met de overdracht bezig zijn, is onherroepelijk jezelf confronteren met het eigen einde. Omdat dit zo universeel menselijk is, besluit ik met het advies van de grote filosoof Plato: ‘oefen in sterven’.

Heeft u Vragen of Reacties?

Louis Cauffman